Zoals bekend is zijn konijnen groepsdieren. Een konijn hoort niet alleen te zijn! Maar voor dat ze samen kunnen moet je je konijn onvruchtbaar maken. Zodat je niet van 2 naar 2o konijntjes gaat. Daar gaan we het hieronder over hebben.
Vruchtbaarheid
Konijnen zijn heel vroeg vruchtbaar. Eerder dan je misschien denkt. Ze zijn al vanaf 3-4 maanden geslachtsrijp. Dat is dus vanaf 12-16 weken. Sommige mensen verkijken zich daarop en zitten met een 'onverwachts' nestje. Dan heb je geen 2 konijnen, maar 5-10 konijnen. In een nestje van een konijn zitten namelijk gemiddeld 3 tot 8 konijnen.
Ook is de voedster na de bevalling gelijk weer vruchtbaar. Je moet dus echt de ram zo snel mogelijk van de voedster scheiden. Niet alleen voor de veiligheid van de jongen, maar dus ook dat je niet binnen één maand weer met een nestje konijnen zit.
De draagtijd van een konijn is ongeveer 28 tot 31 dagen. Ook de baby konijnen zijn na 12-16 weken weer vruchtbaar. Het kan heel snel een groot probleem worden. Konijnen kennen geen familiebanden dus kunnen ook makkelijk onderling baby konijntjes krijgen.
Als je de ram niet op tijd weg haalt bij de voedster raakt de voedster gelijk weer zwanger. Dat is al een probleem voor de voedster, maar er ontstaat ook een probleem voor haar baby's die ze al heeft.
De voedster gaat 2 weken in de zwangerschap weer een nestje bouwen en daarbij heeft ze geen oog meer voor de baby konijntjes die al op de wereld zijn. Dat is slecht voor de ontwikkeling van de baby konijntjes. Die leren daarom niks van de moeder, omdat ze bezig is met de andere zwangerschap. Ook is het zo dat de baby's dan te weinig melk krijgen.
Iets wat ook gebeurt waar je misschien niet bij stilstaat, is dat de moeder de baby's gaat aanvallen om zo plek te maken voor de nieuwe baby's. De baby konijntjes worden dus opgejaagd door de moeder en worden ook bang voor haar. De moeder kan de baby's verwonden en zelfs doodmaken.
Als je konijnen koopt bij de dierenwinkel of fokker moet je rekening houden dat je de konijnen mee krijgt rond de 10 weken. Dus ze kunnen ongeveer 1 a 2 weken samen voordat het risico bestaat op een nestje. Het beste is om eerst één konijn te nemen, het konijn te laten helpen en dan een tweede konijn te nemen. Je zou dan naar een opvang kunnen gaan waar je konijn een maatje mag uitzoeken, zodat je zeker weet dat de koppeling lukt.
Je kan konijnen niet te vroeg koppelen. Het beste is om je konijnen vanaf minimaal 16 weken te koppelen.
Het heeft geen zin om 2 jonge konijnen te koppelen, dan uit elkaar te halen, om vervolgens weer te gaan koppelen. De kans bestaat namelijk dat het niet meer klikt tussen je konijnen. Dan heb je 2 konijnen aangeschaft en moet je opzoek naar een ander vriendje voor elk konijn, of je moet één konijn afstaan aan een opvang. Net nu je juist aan je konijnen gewend bent. Die keuze is verschrikkelijk.
Ook moet je rekening houden, als je de ram hebt gecastreerd dat de ram niet gelijk bij de voedster terug gezet kan worden. De ram is namelijk na de ingreep nog minimaal 3 weken vruchtbaar. Die 3 weken mogen ze niet samen. Ook niet met een stuk gaas of ren er alleen tussen. Er zijn heel veel verhalen van konijnen die door het gaas een ander konijn hebben bevrucht en toch een nestje hebben gekregen dat je hier ook rekening mee moet houden. Je moet dus alsnog voor een langere tijd 2 verblijven creëren voor je konijnen.
Het duurt ongeveer 1 a 2 maanden voordat de ram van zijn hormonen af is.
Castreren ram
Er wordt altijd aangeraden om de ram (man) te laten castreren. Daar sta ik helemaal achter. Als je de man laat castreren verdwijnen namelijk de hormonen en zijn ze onvruchtbaar. Let op dat duurt na de castratie ongeveer 3 weken voordat ze niet meer vruchtbaar zijn! Bij de castratie van de man wordt er een klein sneetje gemaakt in iedere balzak, de testikels en een stukje zaadleider worden dan verwijderd. Daarna wordt het nestjes dichtgemaakt. De castratie van de ram is veel minder ingrijpend dan de castratie van de voedster.
Het is verstandig de ram te castreren, omdat:
- Geen baby konijntjes
- Je minder kans hebt op agressief gedrag
- Je minder kans hebt op sproeien van urine
- Doordat de hormonen weg gaan heeft de ram amper zin in seks met de voedster
Het laatste punt is een belangrijk punt. Als je alleen de voedster laat helpen en niet de ram bestaat er geen kans op baby konijntjes, maar de ram 'verkracht' als het ware heel de tijd de voedster. Dat komt omdat de ram zijn hormonen nog heeft en dus ook zijn seksdrift (libido).
Je kan de ram laten castreren wanneer de ballen zijn ingedaald. Als de ballen zijn ingedaald kan je eventueel een vroeg castratie doen bij de ram. Dat kan vanaf 4 maanden. Er wordt echter aangeraden om het vanaf 6 maanden te doen om zo zeker te weten dat zijn ballen zijn ingedaald. Laat altijd je konijn van te voren nakijken door de dierenarts of de ballen zijn ingedaald en of je daadwerkelijk een ram als konijn hebt.
Sterilisatie ram
Je kan ook je ram laten steriliseren.Dit wordt echter niet aangeraden. Bij deze ingreep worden de zaadleiders afgebonden of doorgeknipt. Stel je kiest deze optie moet je er rekening mee houden dat er niks veranderd in de hormoon huishouding van je ram.
De ram blijft zijn seksdrift houden. En zal daarom ook de voedster blijven lastig vallen. Je krijgt geen konijnen baby's, maar zowel de voedster als de ram zullen uiteindelijk niet blij zijn. De voedster, omdat ze constant opgejaagd wordt door de ram. En de ram, omdat hij heel de tijd seks wil en dus geïrriteerd wordt als hij het niet krijgt van de voedster.
Ook helpt het steriliseren van de ram niet tegen het sproeien en het dominante gedrag wat je eventueel wilt veranderen aan je konijn.
Castratie voedster
Naast dat je de ram moet laten castreren is het ook verstandig om de voedster te laten castreren. Je kan de voedster laten castreren vanaf 3 maanden. Echter doen de meeste dierenartsen dat alleen in het geval van een zwangerschap of een medisch probleem. Het is het beste om de voedster tussen de 6 maanden en 1,5 jaar te laten castreren. Dit komt, omdat het een zware buikoperatie is. Als je voedster ouder is gaat het herstel meestal minder snel en heeft ze langer de tijd nodig om te herstellen. Ook krijgen voedsters na 1,5 jaar meer buikvet waardoor de operatie een zwaardere aanslag op haar lichaam is.
De castratie van de voedster is een zware buikoperatie. Daar moet je rekening mee houden als je haar laat helpen. Je moet voor je voedster zorgen na de operatie en dus thuis zijn en tijd vrij maken, omdat je haar goed in de gaten moet houden en op tijd haar medicijnen moet geven.
Bij de castratie van de voedster worden de baarmoeder en eierstokken verwijderd uit de buik.
Nu hoor ik je denken; waarom zou ik, als ik de ram laat castreren ook nog eens de voedster laten casteren?
Daar zijn een aantal goede redenen voor. De belangrijkste reden is een medische reden. Bij veel oudere voedsters komt namelijk baarmoederkanker of baarmoederontstekingen voor.
Uit onderzoek is gebleken dat 60 procent van de voedsters ouder dan 2 jaar last krijgen van baarmoederkanker of baarmoederontstekingen. Het maakt daarbij niet uit of je voedster ooit een nestje heeft gehad of niet.
Een andere reden is dat het helpt bij de hormonen. Voedsters worden na de castratie niet meer schijnzwanger. Dat geeft veel meer rust voor haar. Het geeft ook veel rust als je voedster in een groep of koppel leeft. Ze gaat dan minder snel vechten en haar 'nest' beschermen.
Als konijnen schijnzwanger zijn kunnen ze heel dominant en agressief reageren naar de baas of andere konijnen. Dat kan de rust in je groep of koppel flink verstoren. Ook kan een castratie helpen tegen het sproeien van de voedster.
Sterilisatie voedster
Je zou de voedster ook kunnen steriliseren. Echter gaat dat eigenlijk alle doelen voorbij waarvoor je haar zou willen laten helpen. Het doet niks voor de hormonen en de kans op tumoren of ontstekingen in de baarmoeder blijft hetzelfde als je haar niet zou helpen. De enigste reden om haar te laten steriliseren is in dit geval dat ze niet zwanger wordt.
Dit wordt zeker niet aangeraden aangezien het toch een zware buikoperatie is. Het wordt eerder aangeraden om de ram te laten helpen. Dat is een minder heftige ingreep en zo blijft de ram ook seksueel van de voedster af.
Bij de sterilisatie worden de eileiders van de voedster afgebonden. Ze worden er dus niet uitgehaald, maar afgebonden om puur te voorkomen dat ze geen baby's kan krijgen.
Voorzorg operatie
Als je je konijn naar de dierenarts brengt voor de operatie is het heel belangrijk dat je konijn eet voordat je weg gaat. In tegen stelling tot katten en honden moet je konijn NIET NUCHTER zijn. Een konijn moet zo snel mogelijk na de operatie weer zelfstandig gaan eten en als je konijn blijft eten heeft dat het beste effect op de darmen.
Ook zou je met je dierenarts kunnen overleggen om je konijn de avond van te voren alvast metacam, een pijnstilling, te geven. Dit heeft mijn deskundige konijnendierenarts uitgevonden. Zo heeft het konijn minder pijn en eet die weer sneller uit zichzelf. Onze dierenarts heeft daar hele goede resultaten mee.
Let wel op dat je het doorgeeft hoelaat je de pijnstilling hebt gegeven de avond van te voren zodat je konijn niet een eventuele dubbele dosis binnen krijgt.
Geef ook een lunchpakketje mee voor je konijn! Het is belangrijk dat je konijn zo snel mogelijk na de operatie weer gaat eten en keutelen. Neem dus dingen mee die je konijn lekker vind en die hij gewend is. Van hooi tot groentes en brokjes. Je kan beter teveel meegeven dan te weinig!
Verder is het belangrijk om je konijn in een schone reismand te brengen zonder zaagsel, stro of bedding. Vaak wordt aangeraden om kleedjes in de reismand te leggen zodat het warm en schoon is voor je konijn. Hij of zij heeft toch een wond. En op deze manier is er het minste risico dat er bedding of vuil aan de wond blijft plakken en de wond ontstoken raakt.
Narcose
Het is belangrijk om jezelf goed in te lezen over de risico's van elke ingreep. Bij konijnen is het grootste risico de narcose. De narcose bij konijnen is extra risicovol, omdat het relatief kleine dieren zijn. Daardoor zijn ze gevoeliger voor afkoeling en dus onderkoeling.
Nazorg
Als je je konijntje hebt opgehaald na de operatie, zijn er een aantal dingen waar je op moet letten.
1) Dufheid
Je konijn kan nog duf en moe zijn van de narcose. Het kan nog wel 2 dagen duren voordat je konijn weer helemaal de oude is. Meestal is het sneller, maar dat hangt af van de leeftijd, gezondheid en aard van de operatie. Elk konijn reageert anders op de narcose.
2) Controleren op eten en ontlasting
Je moet je konijn goed in de gaten houden dat die weer zo snel mogelijk gaat eten en drinken. De darmen van een konijn worden tijdends de operatie stil gelegd en moeten zo snel mogelijk weer gaan werken. Na de operatie bij de dierenarts doen ze je konijn als die wakker genoeg is dwangvoeren. Meestal is dat een goed opstapje voor je konijn om de darmen weer aan de gang te helpen. Echter bij sommige konijnen lukt het niet om uit zichzelf te gaan eten. Mijn advies is zorg dat je dwangvoer in huis hebt en vraag goed aan je dierenarts wanneer je eventueel kan starten en hoeveel je per keer mag geven. Je konijn kan ook een klein beetje eten, maar niet zoveel als je gewend bent. Ga dan niet dwangvoeren. Je konijn heeft wel zin in eten maar kan te moe zijn. Als je dan gaat dwangvoeren terwijl het niet noodzakelijk is voor de darmen, kan het heel gevaarlijk worden voor je konijn. Konijnen kunnen niet overgeven en als de darmen niet optimaal werken, maar wel werken voor kleine beetjes eten dan ben je eigenlijk je konijn aan het 'verdrinken' met eten terwijl zijn/haar lichaam het niet kan verwerken. Mocht je konijn de volgende dag nog niet hebben gegeten en als je twijfelt of vragen hebt over het gedrag of gezondheid van je konijn neem dan altijd contact op met de dierenarts.
3) De temperatuur
Hou de temperatuur van je konijn goed in de gaten. Konijnen kunnen na de operatie last hebben van kou. Zorg dat je konijn na de operatie een warmere plek heeft die niet op de tocht ligt. Hou het liefste je konijn binnen in een schuur of garage als je konijn normaal gesproken een buiten konijn is. Zo neem je het minste risico met je konijn. Mocht je niet die mogelijkheid hebben zorg dat ze buiten droog, uit de tocht en warm kunnen zitten. Dat kan je doen door kleden en een snugglesafe heatpad neer te leggen bij je konijn. Ga in dit geval echt op het begin elk uur naar je konijn en houdt hem/haar in de gaten of die heeft gekeuteld gedronken of gegeten. Ook dat is moeilijker in de gaten te houden als je konijn buiten zit. Het beste is dus om je konijn tijdelijk 'binnen' te houden.
4) De pijnstilling
De pijnstilling is heel belangrijk. Hoe je het ook bekijkt het is en blijft een operatie. Je dier heeft pijn. Daardoor is het niet comfortabel voor je konijn en kan die ook stopoen met eten door de pijn. Je konijn krijgt tijdens de operatie een pijnstillende injectie om zo de eerste pijn weg te nemen en er voor te zorgen dat het zo min mogelijk effect heeft op het maag darmsysteem. Luister daarom goed naar de dierenarts wanneer je mag beginnen met de pijnstilling te geven. Je moet namelijk voorkomen dat je een dubbele dosering geeft van de pijnstilling. Volg de dosering en tijd van de pijnstilling nauwkeurig. Dat helpt je konijn om zich zo prettig mogelijk te voelen na de operatie.
5) De nacontrole
Bij elke operatie bestaat er een kans op infectie daarom is het belangrijk om na ongeveer 10 dagen met je konijn weer langs te gaan bij de dierenarts om te kijken of alles goed geneest. Het kan ook zijn dat je konijn uitwendige hechtingen heeft die er uit gehaald moeten worden na 10 dagen. Het ligt er een beetje aan hoe de wond is gehecht. Het kan onderhuidsgehecht zijn dan lossen ze vanzelf op, buitenshuidsgehecht zijn dan moeten ze er uitgehaald worden of het kan gelijmd zijn. De controle zit bij de prijs van de operatie in.